سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا تنبلی تخمدان، یک ناهنجاری رایج هورمونی زنان در سنین باروری است. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارای تخمدان های بزرگی هستند که حاوی تعداد زیادی کیست کوچک دارای مایع به نام فولیکول می باشند.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یکی از علل شایع ناباروری در زنان می باشد زیرا به دلیل میزان بالای هورمون های مردانه در این افراد، تخمک گذاری انجام نشده و یا به صورت نامنظم انجام می گردد. از علائم تنبلی تخمدان میتوان به پریود نامنظم، جوش هورمونی و آکنه، افزایش وزن ناگهانی و رشد موهای زائد و سندرم متابولیک اشاره کرد.
در این متن قصد داریم تا شما را با علل و علائم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان آشنا کنیم.
علائم تنبلی تخمدان (PCO):
علائم تنبلی تخمدان معمولا بعد از اولین قاعدگی زن بروز می کنند. در بعضی موارد، سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS، طی دوران باروری ظاهر می شود، به عنوان مثال در پاسخ به چاقی و اضافه وزن، فرد مبتلا به این سندرم می گردد.
سندرم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان علائم زیادی دارد که همه این علائم با چاقی تشدید می شوند. خانم های مبتلا به تنبلی تخمدان به شکل های متفاوتی تحت تاثیر قرار می گیرند. برای تشخیص این بیماری، پزشک باید حداقل دو مورد از علائم تخمدان پلی کیستیک را مشاهده کند. شایع ترین علائم PCO عبارتند از:
• پریود نامنظم : از شایع ترین علائم تخمدان پلی کیستیک می توان به پریود نامنظم اشاره کرد. چرخه های قاعدگی بیش از 35 روز، کمتر از 8 چرخه قاعدگی در سال، عدم رخ دادن قاعدگی به مدت 4 ماه یا بیشتر یا قاعدگی های طولانی که همراه با خون ریزی شدید یا اندک است، مثال هایی از قاعدگی و پریود نامنظم می باشند.
• اختلالات هورمونی در زنان: آندروژن بالا (بالا رفتن سطح هورمون های مردانه) منجر به بروز علائمی مانند افزایش رشد موهای زائد در صورت و بدن که به اصطلاح به آن پرمویی (Hirsutism) می گویند و همچنین آندروژن بالا باعث بروز جوش هورمونی یا آکنه های شدید نوجوانی و یا کم پشت شدن مو های سر (androgenic alopecia) می گردد.
• افزایش وزن ناگهانی و چاقی: یکی دیگر از علائم تخمدان پلی کیستیک، افزایش وزن ناگهانی و چاقی می باشد.
• ناباروری: سندرم تخمدان پلی کیستیکPCOS در بسیاری از موارد ممکن است باعث مشکلات ناباروری گردد.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
علت تخمدان پلی کیستیک (PCO):
موارد مختلفی ممکن است علت تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان باشند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
• مقاومت به انسولین: انسولین هورمونی است که در پانکراس تولید می شود و به سلول ها اجازه می دهد تا از شکر (گلوکز) به عنوان منبع اولیه انرژی استفاده کنند. اگر مقاومت به انسولین وجود داشته باشد، توانایی بدن در استفاده موثر از انسولین مختل می شود و پانکراس مجبور به تولید بیشتر هورمون انسولین می شود تا گلوکز در اختیار سلول ها قرار بگیرد. انسولین اضافی با افزایش تولید هورمون های مردانه آندروژن، تخمدان ها را درگیر می کند و باعث تداخل در روند تخمک گذاری می شود.
• التهاب خفیف: التهاب نیز یک علت تخمدان پلی کیستیک می باشد. سلول های سفید خون ترکیباتی تولید می کنند تا در پاسخی به نام التهاب، علیه عفونت ها وارد مبارزه شوند. تحقیقات نشان می دهد که سندروم تخمدان پلی کیستیک در زنان، باعث افزایش تولید هورمون های مردانه (آندروژن) می شود. افزایش هورمون مردانه باعث رشد موهای زائد، افزایش وزن ناگهانی، جوش هورمونی و پریود نامنظم می شود.
• وراثت: تحقیقات نشان می دهند که در صورت وجود سابقه خانوادگی ابتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، احتمال ابتلا به این عارضه افزایش می یابد.
عوارض سندرم تخمدان پلی‌کیستیک:
داشتن علائم تخمدان پلی‌کیستیک، مخصوصا اگر علت ابتلا چاقی باشد، احتمال بروز شرایط و اختلالات زیر را افزایش می دهد:
• دیابت نوع دو؛
• فشار خون بالا؛
• اختلالات کلسترول و چربی، مانند افزایش تری گلیسرید ها یا کاهش کلسترول خوب (HDL) و سندرم متابولیک، که همگی خطر بیماری های قلبی-عروقی را افزایش می دهند؛ سندرم متابولیک باعث افزایش چربی در شکم و کمر و جریان خون می شود.
• بیماری کبد چرب غیرالکلی (یک التهاب حاد کبد است که در اثر تجمع چربی در کبد ایجاد می شود)؛
• ناباروری ؛
• وقفه تنفسی در خواب؛
• افسردگی و اضطراب؛
• خون ریزی غیرطبیعی رحم؛
• سرطان دیواره داخلی رحم (سرطان اندومتریال) که علت آن قرار گرفتن مداوم در معرض سطوح بالای استروژن است.
• دیابت بارداری یا فشار خون بالایی که در بارداری ایجاد می شود.
چگونه با تخمدان پلی کیستیک بارداری شویم ؟
تخمدان پلی‌کیستیک بر قدرت باروری تاثیر منفی میگذارد؛ زیرا زنان مبتلا به این بیماری معمولا تخمکگذاری منظم (به صورت ماهانه) ندارند. اما بیشتر زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک قادر خواهند بود با تغییر شیوه زندگی خود و مصرف داروهای هورمونی و محرک تخمکگذاری، بارداری را تجربه نمایند. برخی از زنان مبتلا به تخمدان پلی‌کیستیک ممکن است به روشهای کمک باروری مثلIVFنیاز پیدا کنند.
درمان تخمدان پلی‌کیستیک
درمان تخمدان پلی‌کیستیک بسته به سن بیمار، مرحله بیماری، شدت بیماری، عوارض ناشی از آن متفاوت است. تغییرات در سبک زندگی مانند داشتن رژیم غذایی سالم، انجام فعالیت‌های ورزشی و کاهش وزن با بهبود سطح هورمون انسولین و تنظیم تخمکگذاری نقش بسیار موثری در درمان تخمدان پلی‌کیستیک دارد. اما برای درمان اختلالات قاعدگی و عوارضی مثل موهای زائد غالبا به مصرف داروهای هورمونی نیاز است. شایع ترین این داروها قرصهای ضد بارداری خوراکی و انواع پروژسترونها میباشند.
تخمدان پلی کیستیک مقاوم به درمان
تخمدان پلی‌کیستیک درمان قطعی ندارد و گاهی اوقات علیرغم درمان همچنان تخمدان پلی کیستیک باقی میماند. تنها کاری که در این موارد میتوان انجام داد، پیگیری درمان دارویی و رعایت سبک زندگی سالم است.
منبع: مام
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.