آزمایش کراتین کیناز (CPK)

آزمایش کراتین کیناز (Creatine Phosphokinase یا CPK) یک آزمایش خونی مهم است که برای اندازه‌گیری سطح آنزیم کراتین کیناز در خون انجام می‌شود. این آنزیم در عضلات اسکلتی، قلب و مغز یافت می‌شود و افزایش سطح آن می‌تواند نشان دهنده آسیب یا بیماری در این بافت‌ها باشد. این تست به پزشکان کمک می‌کند آسیب‌های عضلانی، سکته قلبی یا اختلالات مغزی را بررسی کنند.

کراتین کیناز چیست؟

کراتین کیناز (CPK) آنزیمی است که در فرآیند تولید انرژی در سلول‌های عضلانی نقش دارد. این آنزیم به سه شکل (ایزوآنزیم) وجود دارد:

CPK-MM: عمدتاً در عضلات اسکلتی
CPK-MB: بیشتر در عضله قلب.
CPK-BB: عمدتاً در مغز و بافت‌های عصبی.

افزایش سطح CPK در خون معمولاً نشان دهنده آسیب به عضلات، قلب یا مغز است. آزمایش CPK برای تشخیص و پایش بیماری‌های مرتبط با این بافت‌ها استفاده می‌شود.

چرا آزمایش CPK انجام می‌شود؟

1. آزمایش CPK برای اهداف زیر تجویز می‌شود:
2. تشخیص آسیب عضلانی: برای شناسایی آسیب به عضلات اسکلتی ناشی از تروما، ورزش سنگین، یا بیماری‌های عضلانی مانند دیستروفی عضلانی.
3. ارزیابی بیماری‌های قلبی: برای تشخیص حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد) یا سایر آسیب‌های قلبی با اندازه‌گیری CPK-MB.
4. تشخیص بیماری‌های عصبی: برای بررسی آسیب به مغز یا سیستم عصبی (مانند تشنج یا سکته مغزی) با تمرکز بر CPK-BB.
5. پایش درمان: برای ارزیابی اثربخشی درمان در بیماران با بیماری‌های عضلانی یا قلبی.
6. بررسی عوارض دارویی: برخی داروها (مانند استاتین‌ها) می‌توانند باعث افزایش CPK و آسیب عضلانی شوند.

نحوه انجام آزمایش کراتین کیناز (CPK)

آزمایش CPK یک آزمایش خون ساده است که نیاز به آمادگی خاصی ندارد. مراحل انجام آن عبارتند از:

نمونه‌گیری: نمونه خون معمولاً از ورید بازو گرفته می‌شود.

آمادگی:

• نیازی به ناشتایی نیست، اما از ورزش سنگین یا فعالیت بدنی شدید ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از آزمایش خودداری کنید، زیرا می‌تواند سطح CPK را افزایش دهد.
• پزشک را از داروهای مصرفی (مانند استاتین‌ها، داروهای ضدالتهابی یا بتابلوکرها) مطلع کنید.
• اجتناب از تزریق عضلانی (مانند واکسن) قبل از آزمایش، زیرا می‌تواند نتایج را تحت تأثیر قرار دهد.
• مدت زمان نتیجه: نتایج معمولاً ظرف چند ساعت تا یک روز آماده می‌شوند.

محدوده نرمال آزمایش CPK چقدر است؟

محدوده نرمال CPK بسته به جنسیت، سن، توده عضلانی و آزمایشگاه متفاوت است، اما به طور کلی:

• مردان: 38 تا ۱۷۴ واحد در لیتر (U/L).
• زنان: 26 تا ۱۴۰ واحد در لیتر (U/L).
• کودکان: ممکن است بالاتر باشد (تا ۳۰۰ U/L به دلیل رشد عضلانی).

تفسیر  نتایج آزمایش کراتین کیناز (CPK)

• CPK بالا: نشان‌دهنده آسیب عضلانی (مانند رابدومیولیز)، حمله قلبی، میوکاردیت، بیماری‌های عصبی (مانند تشنج) یا عوارض دارویی است.
• CPK پایین: معمولاً نگران‌کننده نیست و ممکن است در افراد با توده عضلانی کم یا سبک زندگی کم‌تحرک دیده شود.

ایزوآنزیم‌ها:

CPK-MB بالا: مرتبط با آسیب قلبی (مانند حمله قلبی)
CPK-MM بالا: مرتبط با آسیب عضلات اسکلتی
CPK-BB بالا: مرتبط با آسیب مغزی یا عصبی

نکات تفسیر:

• CPK بالا به تنهایی علت را مشخص نمی‌کند و نیاز به آزمایش‌های تکمیلی مانند تروپونین (برای قلب) یا تصویربرداری دارد.
• سطح CPK ممکن است به طور طبیعی در ورزشکاران یا افراد با توده عضلانی بالا، بیشتر باشد.

عوامل موثر بر نتایج آزمایش CPK

برخی عوامل می‌توانند نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهند:

• ورزش سنگین: تمرینات شدید (مانند وزنه‌برداری یا دویدن طولانی) می‌توانند CPK را به‌ طور موقت افزایش دهند.

• داروها: استاتین‌ها، فیبرات‌ها و برخی داروهای دیگر ممکن است سطح CPK را بالا ببرند.

• تروما یا جراحی: آسیب‌های فیزیکی یا تزریقات عضلانی می‌توانند CPK را افزایش دهند.

• سن و جنسیت: مردان و افراد جوان‌ تر به دلیل توده عضلانی بیشتر، ممکن است CPK بالاتری داشته باشند.

• بیماری‌های دیگر: کم‌کاری تیروئید یا التهابات می‌توانند بر نتایج اثر بگذارند.

نکات مهم قبل و بعد از آزمایش CPK

• • • قبل از آزمایش:

      • ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از آزمایش، از ورزش سنگین یا فعالیت بدنی شدید اجتناب کنید.

      • پزشک را از داروها یا شرایط خاص (مانند آسیب اخیر یا جراحی) مطلع کنید.

      • از تزریق عضلانی قبل از آزمایش خودداری کنید.

    • بعد از آزمایش: نتایج را با پزشک بررسی کنید، زیرا CPK بالا نیاز به آزمایش‌های تکمیلی مانند ECG، تروپونین یا MRI دارد.

پیگیری: در صورت بالا بودن CPK، پزشک ممکن است آزمایش‌های دوره‌ای یا درمان‌های خاصی تجویز کند.

چرا آزمایش CPK خود را به آزمایشگاه آذرآبادگان بسپارید؟

دقت در آزمایش CPK برای تشخیص دقیق مشکلات عضلانی و قلبی، نقش کلیدی دارد. انتخاب آزمایشگاهی مجهز و قابل اعتماد، تضمین‌کننده‌ پاسخ‌هایی دقیق و به‌ موقع است.

آزمایشگاه آذرآبادگان با تجربه‌ای درخشان در حوزه آزمایش‌های تخصصی، گزینه‌ای حرفه‌ای برای شماست:

•  به‌کارگیری تجهیزات مدرن و اتوماتیک برای اندازه‌گیری دقیق آنزیم CPK

•  تفسیر تخصصی نتایج توسط تیم پاتولوژی و مشاوره در صورت نیاز

•  تحویل سریع نتایج از طریق پیامک، پنل آنلاین یا مراجعه حضوری

•  نمونه‌گیری اصولی، بدون درد و در محیطی بهداشتی

•  دسترسی آسان و نوبت‌دهی سریع بدون اتلاف وقت

با آذرآبادگان،خیالتان از کیفیت، دقت و پیگیری راحت خواهد بود. جهت رزرو نوبت آزمایش کراتین کیناز (CPK) از آزمایشگاه آذرآبادگان، به وبسایت این مجموعه مراجعه کنید و یا با شماره تلفن ۰۴۱۳۵۵۴۰۰۳۲ تماس بگیرید.