آزمایش Lipase

آزمایش لیپاز، میزان آنزیم لیپاز را در خون اندازه‌گیری می‌کند. این آنزیم عمدتاً توسط پانکراس تولید می‌شود و وظیفه اصلی آن تجزیه چربی‌ها در دستگاه گوارش است. افزایش سطح لیپاز در خون می‌تواند نشان‌دهنده اختلالات پانکراس باشد، در حالی که سطوح پایین معمولاً اهمیت بالینی خاصی ندارند.

شرایط انجام آزمایش لیپاز

•  معمولاً توصیه می‌شود که ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از آزمایش، ناشتا باشید تا نتایج دقیقی حاصل شود، هر چند که دستورالعمل‌ها ممکن است متفاوت باشد.
•  لازم است پزشک خود را درباره داروها یا مکمل‌های مصرفی‌تان مطلع کنید، زیرا برخی از داروها می‌توانند بر سطح لیپاز تأثیر بگذارند.
•  نوشیدن آب کافی توصیه می‌شود، مگر اینکه دستور دیگری وجود داشته باشد، زیرا هیدراسیون می‌تواند به تسهیل خون‌گیری کمک کند.

مراحل انجام آزمایش لیپاز

1.  یک متخصص بهداشت نمونه خون را از رگ بازوی شما می‌گیرد.
2.  نمونه خون به آزمایشگاه ارسال می‌شود و سطح لیپاز اندازه‌گیری می‌شود.
3.  نتایج معمولاً در طی چند ساعت تا یک روز آماده می‌شوند.

دلایل انجام آزمایش لیپاز

• تشخیص پانکراتیت: اصلی‌ترین دلیل انجام آزمایش لیپاز، تشخیص یا پیگیری پانکراتیت حاد یا مزمن است که التهاب پانکراس را توصیف می‌کند.
• ارزیابی عملکرد پانکراس: این آزمایش می‌تواند به ارزیابی عملکرد پانکراس در شرایطی مانند فیبروز کیستیک یا سرطان پانکراس کمک کند.
• بررسی درد شکم: در مواردی که علت درد شکم مشخص نیست، آزمایش لیپاز می‌تواند به تعیین اینکه آیا پانکراتیت عامل آن است، کمک کند.
• ارزیابی عوارض پانکراتیت: پس از درمان یا جراحی مرتبط با اختلالات پانکراس، آزمایش لیپاز می‌تواند برای بررسی عوارض استفاده شود.

آزمایش‌های مکمل

• آزمایش آمیلاز: معمولاً به همراه آزمایش لیپاز انجام می‌شود و آمیلاز نیز آنزیم دیگری است که در پانکراس تولید می‌شود. هر دو آزمایش می‌توانند به تفکیک علل مختلف درد شکم کمک کنند.
• آزمایش شمارش کامل خون (CBC): به منظور ارزیابی سلامت کلی و بررسی علائم عفونت یا التهاب.
• آزمایش عملکرد کبد: برای ارزیابی سلامت کبد، زیرا عملکرد پانکراس و کبد می‌تواند با یکدیگر در ارتباط باشد.
• آزمایش‌های تصویربرداری: مانند سونوگرافی، سی تی اسکن یا MRI برای مشاهده پانکراس و سایر اندام‌های شکمی.

تفسیر نتایج آزمایش

• سطح بالای لیپاز: سطوح بالا می‌تواند نشان‌دهنده موارد زیر باشد:

  • پانکراتیت حاد: معمولاً با سطوح بالا و قابل توجه همراه است.
  • پانکراتیت مزمن: ممکن است نتایج متوسطی داشته باشد.
  • تومورها یا سرطان پانکراس: ممکن است باعث افزایش سطح لیپاز شود.
  • شرایط دیگر: مانند انسداد روده یا بیماری‌های کلیوی.

• سطوح طبیعی یا پایین لیپاز: سطوح پایین لیپاز معمولاً نگرانی خاصی ندارند و ممکن است نشان‌دهنده عملکرد خوب پانکراس باشند، اما باید در ارتباط با علائم بالینی و آزمایش‌های دیگر تفسیر شوند.

نکات مهم

• همبستگی بالینی: نتایج آزمایش لیپاز باید همیشه با علائم بالینی و تاریخچه بیمار همبستگی داشته باشد. سطوح بالا به تنهایی برای تشخیص کافی نیست.
• پیگیری: اگر سطح لیپاز شما ناهنجار باشد، ممکن است نیاز به آزمایش‌ها و ارزیابی‌های بیشتری برای تعیین علت و مدیریت مناسب وجود داشته باشد.

به طور خلاصه، آزمایش لیپاز ابزاری ارزشمند برای تشخیص و پیگیری شرایط مرتبط با پانکراس است و نتایج آن باید با یک متخصص بهداشت مورد بحث قرار گیرد تا تفسیر و مدیریت مناسبی داشته باشد.