آزمایش کلسیم یونیزه Ca Ionized

آزمایش Ca Ionized چیست و چه کاربردی دارد؟

آزمایش Ca Ionized یا کلسیم یونیزه، سطح کلسیم آزاد و فعال فیزیولوژیکی در خون را اندازه‌گیری می‌کند. برخلاف کلسیم توتال که شامل کلسیم متصل به پروتئین (به‌ویژه آلبومین) نیز می‌شود، کلسیم یونیزه تنها آن بخشی از کلسیم است که بدون اتصال به پروتئین‌ها در گردش است و مستقیماً در فرآیندهای حیاتی بدن مانند انقباض عضلات، هدایت عصبی و انعقاد خون نقش دارد.

این تست معمولاً در شرایطی استفاده می‌شود که نتایج کلسیم توتال نمی‌تواند وضعیت واقعی کلسیم فعال بدن را نشان دهد، مانند بیماری‌های بحرانی، اختلالات آلبومین یا شرایط اسیدی-قلیایی بدن.

آزمایش Ca Ionized برای چه کسانی مناسب است؟

پزشک ممکن است آزمایش Ca Ionized را در این موارد توصیه کند:

• بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU)

• افرادی با سطح غیرطبیعی آلبومین خون

• افراد مشکوک به هیپوکلسمی یا هیپرکلسمی حاد

• بیماران دچار اختلالات اسید-باز یا الکترولیتی

• پایش سطح کلسیم در افراد تحت درمان با تزریقات داخل وریدی یا تغذیه وریدی (TPN)

• نوزادان نارس یا با وزن کم هنگام تولد

نکات مهم قبل، حین و بعد از آزمایش Ca Ionized

قبل از آزمایش

در بیشتر موارد نیاز به ناشتایی نیست، اما پرهیز از مکمل‌های کلسیم و داروهای خاص مانند دیورتیک‌ها یا ضداسیدها در ساعات پیش از آزمایش توصیه می‌شود. به‌ویژه در شرایط بحرانی، زمان نمونه‌گیری اهمیت زیادی دارد و باید با کمترین تأخیر انجام شود.

در زمان آزمایش

خون‌گیری وریدی سریع و کم‌خطر توسط کادر مجرب آزمایشگاه آذرآبادگان انجام می‌شود. نمونه باید بلافاصله بررسی شود، زیرا سطح کلسیم یونیزه به PH خون حساس است و به‌سرعت ممکن است دستخوش تغییر شود.

بعد از آزمایش

پس از نمونه‌گیری، توصیه می‌شود محل خون‌گیری را تمیز و بدون فشار نگه دارید. استراحت کوتاه و مصرف مایعات سبک می‌تواند کمک‌کننده باشد.

نتیجه آزمایش Ca Ionized چه اطلاعاتی ارائه می‌دهد؟

محدوده طبیعی سطح کلسیم یونیزه در بزرگسالان معمولاً بین ۱.۱۲ تا ۱.۳۲ mmol/L است (بر اساس دستگاه و روش آزمایش ممکن است اندکی متفاوت باشد).

افزایش سطح کلسیم یونیزه (هیپرکلسمی):

• پرکاری پاراتیروئید

• مسمومیت با ویتامین D

• برخی بدخیمی‌ها

• دهیدراتاسیون شدید

کاهش سطح کلسیم یونیزه (هیپوکلسمی):

• کمبود منیزیم یا ویتامین D

• نارسایی کلیوی یا کبدی

• سپسیس یا بیماری‌های بحرانی

• پانکراتیت حاد

آزمایش‌های تکمیلی مرتبط با Ca Ionized

• Calcium Total (کلسیم توتال)

• Albumin (برای مقایسه و محاسبه کلسیم تصحیح‌شده)

• PTH (هورمون پاراتیروئید)

• Vitamin D

• Magnesium

• Arterial Blood Gas (گازهای خون) در موارد بحرانی

جمع‌بندی

آزمایش کلسیم یونیزه ابزار دقیقی برای ارزیابی سطح کلسیم فعال در بدن است، به‌ویژه در بیماران با شرایط حاد یا نوسانات سطح پروتئین. این تست در تشخیص به‌موقع و مدیریت صحیح اختلالات متابولیک بسیار مؤثر است.

برای انجام این آزمایش با دقیق‌ترین تجهیزات، می‌توانید به آزمایشگاه آذرآبادگان مراجعه حضوری داشته باشید یا درخواست خون‌گیری در منزل ثبت نمایید.