آزمایش CA 19-9

آزمایش CA 19-9 (Cancer Antigen 19-9) یک آزمایش خون است که برای اندازه‌ گیری سطح پروتئینی به نام آنتی‌ ژن کربوهیدرات ۱۹-۹ در خون استفاده می‌ شود. این پروتئین به‌ عنوان یک نشانگر توموری شناخته می‌ شود و اغلب برای پایش سرطان پانکراس، ارزیابی پاسخ به درمان و بررسی احتمال بازگشت بیماری کاربرد دارد. با این حال، این آزمایش به‌ تنهایی برای تشخیص سرطان استفاده نمی‌شود، زیرا ممکن است در شرایط عادی نیز افزایش یابد.

آزمایشگاه تخصصی آذرآبادگان با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و کادر مجرب، این آزمایش را با دقت بالا انجام می‌دهد تا به پزشکان و بیماران در مسیر تشخیص و درمان کمک کند. در ادامه، به بررسی کاربردها، تفسیر نتایج و نکات مهم آزمایش CA 19-9 می‌پردازیم تا اطلاعات کاملی در اختیار شما قرار دهیم.

شرایط و علائم درخواست آزمایش CA 19-9

آزمایش CA 19-9 معمولاً زمانی درخواست می‌شود که پزشک به وجود سرطان یا بیماری‌ های مرتبط با پانکراس، کبد یا مجاری صفراوی مشکوک باشد. علائم و شرایطی که ممکن است منجر به تجویز این آزمایش شوند عبارتند از:

• درد شکمی مداوم: به‌ ویژه در ناحیه فوقانی شکم یا پشت، که ممکن است با سرطان پانکراس یا بیماری‌های صفراوی مرتبط باشد.
• زردی (یرقان): زرد شدن پوست و چشم‌ ها، که می‌تواند نشانه انسداد مجاری صفراوی یا مشکلات کبدی باشد.
• کاهش وزن غیر عادی: کاهش وزن بدون دلیل مشخص، که یکی از علائم شایع سرطان پانکراس است.
• حالت تهوع و استفراغ: به‌ ویژه اگر با سوء هاضمه یا مشکلات گوارشی همراه باشد.
• تغییر در عادات روده: اسهال مزمن یا مدفوع چرب (استئاتوره) که می‌تواند با اختلالات پانکراس مرتبط باشد.
•  در موارد نادر، سرطان پانکراس می‌تواند باعث عدم کنترل قند خون شود.
• سابقه بیماری‌های مرتبط: افرادی با سابقه پانکراتیت مزمن، سنگ صفرا، سیروز کبدی در خانواده، ممکن است نیاز به این آزمایش داشته باشند.

نکته: این علائم اختصاصی نیستند و می‌توانند با بیماری‌ های خوش‌ خیم نیز مرتبط باشند. آزمایش CA 19-9 معمولاً همراه با سایر روش‌ های تشخیصی برای ارزیابی دقیق‌ تر تجویز می‌شود.

بیماری های مرتبط با آزمایش CA 19-9

سطح CA 19-9 ممکن است در بیماری‌ های سرطانی و غیرسرطانی افزایش یابد. حالات مرتبط با این آزمایش شامل موارد زیر است:

بیماری‌های سرطانی

• سرطان پانکراس: شایع‌ ترین بیماری مرتبط با افزایش CA 19-9 (در ۷۰-۹۵% بیماران مبتلا).
• سرطان مجاری صفراوی (کلانژیوکارسینوما): افزایش در ۶۵% موارد.
• سرطان معده: به‌ ویژه آدنوکارسینوم معده.
• سرطان کولورکتال: در برخی موارد پیشرفته.
• سایر سرطان‌ ها: سرطان کبد، تخمدان، ریه یا مثانه.

بیماری‌های غیرسرطانی

• پانکراتیت: التهاب حاد یا مزمن پانکراس.
• انسداد مجاری صفراوی: ناشی از سنگ صفرا یا تنگی مجرا.
• بیماری‌های کبدی: سیروز، هپاتیت یا فیبروز کیستیک.
• بیماری‌های التهابی روده: مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون.
• افیوژن پلورال خوش‌خیم: مانند نارسایی قلبی.

توجه: افزایش CA 19-9 در بیماری‌ های غیرسرطانی معمولاً موقتی است و پس از درمان بیماری زمینه‌ای (مثل رفع انسداد صفراوی) کاهش می‌یابد.

شرایط انجام آزمایش و آمادگی‌ های لازم

آزمایش CA 19-9 یک آزمایش خون ساده است که نیاز به آمادگی محدودی دارد. شرایط و نکات لازم برای انجام این آزمایش عبارتند از:

• ناشتایی: معمولاً نیازی به ناشتا بودن نیست، مگر اینکه پزشک به دلیل انجام آزمایش‌های مکمل (مانند پنل کبدی) توصیه کند.
• اجتناب از بیوتین: حداقل ۱۲ ساعت قبل از آزمایش، از مصرف مولتی‌ ویتامین‌ ها یا مکمل‌ های حاوی بیوتین (ویتامین B7، رایج در مکمل‌های پوست، مو و ناخن) خودداری کنید، زیرا می‌تواند در نتایج تداخل ایجاد کند.
• قطع برخی داروها: داروهایی مانند کدئین، مورفین، آسپاراژیناز، استروژن‌ ها یا دارو های تأثیرگذار بر پانکراس (مانند آزاتیوپرین، کاپتوپریل) ممکن است سطح CA 19-9 را به‌ صورت کاذب افزایش دهند. پزشک خود را از داروهای مصرفی مطلع کنید.
• اجتناب از الکل: حداقل ۲۴ ساعت قبل از آزمایش از مصرف الکل خودداری کنید، زیرا می‌تواند بر نتایج تأثیر بگذارد.
• اطلاع‌رسانی به پزشک: سابقه بیماری‌های کبدی، صفراوی، پانکراتیت یا علائم اخیر (مانند زردی) را به پزشک اطلاع دهید.

نحوه انجام آزمایش CA 19-9

آزمایش CA 19-9 با نمونه‌ گیری خون انجام می‌شود و مراحل آن به شرح زیر است:

1. نمونه‌ گیری: یک متخصص آزمایشگاه با استفاده از سرنگ استریل، مقدار کمی خون (معمولاً از ورید بازو) جمع‌ آوری می‌کند. این فرآیند چند دقیقه طول می‌کشد و ممکن است با سوزش خفیف یا ناراحتی جزئی همراه باشد.
2. نگهداری نمونه: نمونه خون در لوله‌ های مخصوص (سرم یا پلاسمای هپارینه/EDTA) جمع‌ آوری شده و برای جلوگیری از همولیز، در شرایط مناسب (دمای ۴ درجه سانتی‌گراد تا ۷ روز یا فریز شده تا ۳ ماه) نگهداری می‌شود.
3. تجزیه‌ و تحلیل: نمونه با روش‌های ایمونواسی مانند الایزا (ELISA) یا کمی‌لومینسانس (CLIA) آنالیز می‌شود تا سطح CA 19-9 اندازه‌ گیری شود.
4. ارائه نتایج: نتایج معمولاً طی ۱-۲ روز کاری آماده شده و از طریق وبسایت یا حضوری در اختیار بیمار قرار می‌گیرد.

   آزمایشگاه آذرآبادگان با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته و استاندارد های بین‌ المللی، نتایجی دقیق و قابل اعتماد ارائه می‌دهد.

   تفسیر نتایج آزمایش CA 19-9

   نتایج آزمایش CA 19-9 به‌ صورت واحد در میلی‌ لیتر (U/mL) گزارش می‌شود. تفسیر نتایج به شرح زیر است:

   محدوده طبیعی

   • کمتر از ۳۷ U/mL: نشان‌ دهنده عدم وجود فعالیت سرطانی قابل توجه است. با این حال، مقادیر کمی بالاتر در افراد سالم نیز ممکن است دیده شود.

   نتایج غیرطبیعی

   • سطوح ۳۷-۱۰۰ U/mL:
     • ممکن است با بیماری‌های خوش‌ خیم مانند پانکراتیت، سنگ صفرا، سیروز یا انسداد صفراوی مرتبط باشد.
     • در برخی موارد، نشان‌ دهنده سرطان در مراحل اولیه است.
   • سطوح ۱۰۰-۱۰۰۰ U/mL:
     • احتمال سرطان پانکراس، مجاری صفراوی یا معده افزایش می‌یابد.
     • نیاز به آزمایش‌ های تکمیلی مانند تصویر برداری و بیوپسی وجود دارد.
   • سطوح بیش از ۱۰۰۰ U/mL:
     • اغلب با سرطان پیشرفته یا متاستاتیک (انتشار به سایر بافت‌ها) مرتبط است.
       

       پایش درمان

       • کاهش سطح CA 19-9: نشان‌ دهنده پاسخ مثبت به درمان (مانند شیمی‌ درمانی یا جراحی) است.
       • افزایش سطح CA 19-9: ممکن است نشانه رشد تومور، عدم اثر بخشی درمان یا عود بیماری باشد.
       • سطوح پایدار: نشان می‌دهد بیماری نه پیشرفت کرده و نه بهبود یافته است.

       توجه: تفسیر نتایج باید توسط پزشک و با توجه به علائم بالینی، سابقه بیمار و نتایج سایر آزمایش‌ها (مانند CEA، بیلی‌روبین یا تصویر برداری) انجام شود.

       محدودیت‌های آزمایش CA 19-9

       آزمایش CA 19-9 محدودیت‌هایی دارد که باید در نظر گرفته شوند:

       • حساسیت و اختصاصیت محدود: حساسیت این آزمایش برای سرطان پانکراس ۷۰-۹۵% و اختصاصیت آن ۶۸-۹۱% است. این به این معناست که نتایج کاذب مثبت (به دلیل بیماری‌های خوش‌ خیم) یا کاذب منفی (در افراد با فنوتیپ لوئیس منفی) ممکن است رخ دهد.
       • عدم مناسب بودن برای غربالگری: به دلیل افزایش در بیماری‌های غیر سرطانی، این آزمایش برای غربالگری عمومی توصیه نمی‌شود.
       • تأثیر عوامل مداخله‌ گر: زردی (هیپربیلی‌روبینمی)، التهابات، یا مصرف برخی داروها می‌توانند سطح CA 19-9 را به‌صورت کاذب افزایش دهند.
       • تفاوت در روش‌های آزمایشگاهی: نتایج ممکن است بسته به روش آزمایش (الایزا یا کمی‌لومینسانس) و تجهیزات آزمایشگاه روش تست یا آزمایشگاه متفاوت باشد. برای پایش دقیق‌ تر انجام آزمایش در یک آزمایشگاه ثابت توصیه می‌شود.
       • عدم تولید CA 19-9 در برخی افراد: حدود ۵-۱۰% افراد به دلیل فقدان آنتی‌ژن لوئیس، حتی در صورت ابتلا به سرطان، CA 19-9 تولید نمی‌کنند.

روش‌های مکمل آزمایش CA 19-9

برای بهبود دقت تشخیص و پایش بیماری، آزمایش CA 19-9 معمولاً با روش‌ های تشخیصی مکمل ترکیب می‌شود. این روش‌ ها شامل آزمایش‌ های خونی مانند CEA (برای سرطان‌ های گوارشی) و پنل کبدی (برای ارزیابی عملکرد کبد)، تصویر برداری پیشرفته مانند سی‌ تی‌ اسکن، MRI و پت‌ اسکن (برای شناسایی توده‌ها)، و روش‌های تهاجمی مانند بیوپسی بافت و ERCP (برای بررسی مجاری صفراوی) هستند. ترکیب این روش‌ ها به پزشک امکان می‌دهد تا تصویر جامعی از وضعیت بیمار به دست آورد و تشخیص دقیق‌ تری ارائه دهد.

انجام آزمایش CA 19-9 در آزمایشگاه تخصصی آذرآبادگان تبریز

آزمایشگاه تخصصی آذرآبادگان، به عنوان بهترین آزمایشگاه تشخیص طبی تبریز با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و کادر حرفه‌ای، آزمایش CA 19-9 را با دقت و سرعت بالا انجام می‌دهد. ما در آذرآبادگان، متعهد به ارائه نتایجی قابل اعتماد هستیم تا شما و پزشکتان بتوانید بهترین تصمیمات را برای سلامت خود بگیرید.

از رزرو نوبت آنلاین گرفته تا دریافت نتایج در کوتاه‌ ترین زمان، تجربه‌ای راحت و حرفه‌ای برای شما فراهم کرده‌ایم.همین حالا برای انجام آزمایش CA 19-9 با شماره‌ ۰۴۱۳۵۵۴۰۰۳۲ تماس بگیرید یا از طریق وبسایت نوبت خود را رزرو کنید. سلامت شما اولویت ماست، پس فرصت را از دست ندهید و با آذرآبادگان، قدمی مطمئن به‌ سوی تشخیص و درمان بردارید!