آزمایش Occult Blood (OB)

خون‌ریزی دستگاه گوارش همیشه به‌صورت واضح و قابل‌دیدن بروز نمی‌کند. در بسیاری از موارد، خون در مدفوع وجود دارد اما با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شود.

آزمایش OB یا خون مخفی در مدفوع، دقیقاً برای شناسایی همین مقادیر پنهان طراحی شده است. تشخیصی ساده اما بسیار کلیدی برای غربالگری سرطان کولون، پولیپ‌های گوارشی یا زخم‌های مزمن.

آزمایش OB چیست و چرا اهمیت دارد؟

آزمایش Occult Blood یکی از مهم‌ترین تست‌ها برای تشخیص خون‌ریزی پنهان در روده بزرگ یا دستگاه گوارش تحتانی است. این آزمایش به دنبال وجود مقدار بسیار کم خون در مدفوع است که با چشم معمولی قابل مشاهده نیست، اما می‌تواند نشانه‌ای هشداردهنده از بیماری‌هایی جدی باشد.

کاربردهای اصلی آزمایش OB

• غربالگری اولیه سرطان کولورکتال (به‌ویژه در افراد بالای ۵۰ سال)
• تشخیص خون‌ریزی ناشی از پولیپ‌ها، زخم معده یا دوازدهه، بواسیر، یا کولیت
• بررسی علل کم‌خونی فقر آهن مزمن بدون علت مشخص
• پایش پاسخ به درمان در برخی بیماران گوارشی

در چه شرایطی پزشک این آزمایش را تجویز می‌کند؟

• کاهش سطح هموگلوبین و فریتین بدون خون‌ریزی قابل مشاهده
• وجود علائم گوارشی گنگ مانند تغییر در اجابت مزاج، ضعف، یا دردهای شکمی
• برنامه‌های غربالگری سرطان روده در مردان و زنان میانسال
• سابقه خانوادگی پولیپ یا سرطان کولون
• بررسی عوارض مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)

آمادگی‌های لازم قبل از انجام آزمایش OB

برای اینکه نتیجه آزمایش دقیق باشد و خطر مثبت یا منفی کاذب کاهش یابد، رعایت برخی نکات ضروری‌ست:

رژیم غذایی خاص (در برخی روش‌ها)

خودداری از مصرف گوشت قرمز، جگر، ماهی، سبزیجات دارای پراکسیداز (مثل شلغم و تربچه)، و مکمل آهن ۲۴ تا ۷۲ ساعت قبل از نمونه‌گیری (بسته به روش آزمایش)

عدم مصرف داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن، و ویتامین C در این بازه (در صورت امکان و با مشورت پزشک)

نمونه‌گیری صحیح

• نمونه مدفوع باید تازه و در ظرف مخصوص آزمایشگاه جمع‌آوری شود.
• نمونه نباید با ادرار یا آب آلوده شود.
• معمولاً سه نمونه از سه روز متفاوت درخواست می‌شود تا دقت بالا برود.

نکته: برخی روش‌های مدرن‌تر مانند  FITبه رژیم غذایی نیازی ندارند. این مورد در آزمایشگاه آذرآبادگان حین پذیرش مشخص می‌شود.

تفسیر نتایج آزمایش خون مخفی در مدفوع

نتیجه آزمایش خون مخفی در مدفوع یا همان OB می‌تواند در دو حالت تحلیل شود:

نتیجه منفی Negative

در مدفوع خون شناسایی نشده؛ اغلب به معنای عدم وجود خون‌ریزی گوارشی در حال حاضر است. با این حال، غربالگری منظم برای افراد در معرض خطر ادامه دارد.

نتیجه مثبت Positive

وجود خون در مدفوع شناسایی شده است. این نتیجه تشخیص قطعی بیماری نیست بلکه نشانه‌ای از وجود خون‌ریزی در بخشی از مسیر گوارش است و نیاز به بررسی‌های بعدی دارد؛ مانند کولونوسکوپی یا آندوسکوپی.

انجام آزمایش OB در آزمایشگاه آذرآبادگان

در آزمایشگاه آذرآبادگان این آزمایش با دو روش مختلف قابل انجام است:

روش گایاک سنتی Guaiac FOBT: رایج‌تر و ارزان‌تر، نیازمند رعایت رژیم غذایی

روش ایمنولوژیک FIT: حساس‌تر، اختصاصی‌تر و بدون نیاز به رژیم غذایی

ویژگی‌های خدمات ما:

• ارائه کیت نمونه‌گیری به همراه راهنمای کامل
• امکان تحویل نمونه به‌صورت حضوری یا با پیک
• انجام آزمایش در محیط استاندارد و تفسیر علمی نتیجه
• پیگیری و مشاوره در صورت مثبت بودن نتیجه اولیه

با انجام این تست در بازه‌های توصیه‌شده و در مراکز تخصصی، گام بزرگی در مسیر تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر بیماری‌های گوارشی برداشته می‌شود. هم اکنون می‌توانید برای رزرو وقت در این آزمایشگاه فرم درخواست را تکمیل کنید و یا از طریق راه‌های ارتباطی با ما در تماس باشید.